Το 2024 που φεύγει σε μερικές ημέρες ήταν ένα έτος σημαντικής ανάπτυξης για τη βραχυχρόνια μίσθωση αλλά και μεγάλων αλλαγών σε ό,τι αφορά τη νομοθεσία, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη.
Το 2025 θα βρει τον κλάδο σε έναν νομοθετικό αναβρασμό αλλά η ζήτηση εξακολουθεί να κινείται σε πολύ υψηλά επίπεδα, κάτι για το οποίο κανείς δεν μπορεί να αδιαφορήσει. Ο ανταγωνισμός εντείνεται και οι διαχειριστές έχουν αναγνωρίσει την ανάγκη να λειτουργούν με πιο επαγγελματικά κριτήρια.
Μια και παραδοσιακά το τέλος μιας χρονιάς είναι ιδανικό για αναστοχασμούς, ας κάνουμε μια αναδρομή σε όσα συνέβησαν στον κλάδο της βραχυχρόνιας μίσθωσης αλλά και μια καταγραφή των όσων αναμένουμε.
Βραχυχρόνια μίσθωση 2024: Οι νομοθετικές αλλαγές και οι φορολογικές επιβαρύνσεις
Το 2024 ήταν μια χρονιά έντονων νομοθετικών εξελίξεων στον τομέα της βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Ελλάδα, με την εφαρμογή νέων τελών και την εισαγωγή πρόσθετων επιβαρύνσεων, ενώ σημαντικές αλλαγές δρομολογούνται και για το 2025.
Από την αρχή του έτους, τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν 3 ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση υποχρεούνται να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας (με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο).
Τέλος Παρεπιδημούντων
Από την 1η Ιανουαρίου 2024, τέθηκε σε ισχύ η επιβολή του Τέλους Παρεπιδημούντων στη βραχυχρόνια μίσθωση. Το συγκεκριμένο τέλος ανέρχεται σε ποσοστό 0,5% επί του συνολικού μισθώματος και αφορά όλους τους οικοδεσπότες που διαθέτουν τα ακίνητά τους μέσω πλατφορμών όπως η Airbnb, το Booking.com και παρόμοιες υπηρεσίες.
Η διαδικασία δήλωσης και καταβολής του τέλους πραγματοποιείται μέσω της πλατφόρμας της ΑΑΔΕ. Οι δηλώσεις πρέπει να υποβάλλονται ανά τρίμηνο, με συγκεκριμένες προθεσμίες, ενώ η μη συμμόρφωση επιφέρει πρόστιμα. Η εισαγωγή αυτού του τέλους στόχευε στην ενίσχυση των δημοτικών εσόδων από την τουριστική δραστηριότητα.
Το 2025, οι Δήμοι έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν το Τέλος Παρεπιδημούντων στο 0,75%, με απόφαση του Δημοτικου Συμβουλίου και ήδη πολλοί έχουν λάβει αυτή την απόφαση.
Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση (ΤΑΚΚ)
Όσα ίσχυσαν το 2024
Το ΤΑΚΚ εφαρμόστηκε από την 1η Ιανουαρίου 2024 και αφορά όλα τα τουριστικά καταλύματα, συμπεριλαμβανομένων αυτών που διατίθενται για βραχυχρόνια μίσθωση. Το τέλος επιβάλλεται ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα και ανά ημέρα χρήσης, με διαβαθμίσεις ανάλογα με την κατηγορία του καταλύματος.
Αρχικά, το ΤΑΚΚ ορίστηκε στο 1,5 ευρώ / ημέρα για τα διαμερίσματα και στα 10 ευρώ για μονοκατοικίες άνω των 80 τ.μ. για τους μήνες Μάρτιο έως Οκτώβριο ενώ για τους υπόλοιπους μήνες το ποσό αυτό ήταν μειωμένο σε 0,5 ευρώ και 4 ευρώ αντίστοιχα.
Τα έσοδα από το ΤΑΚΚ έχει ανακοινωθεί ότι θα χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση έργων που σχετίζονται με την προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως η πρόληψη πυρκαγιών, πλημμυρών και η αποκατάσταση φυσικών καταστροφών.
Αυξήσεις από 1η Ιανουαρίου 2025
Και πριν προλάβει να κλείσει η χρονιά, νέες επιβαρύνσεις ψηφίζονται, με ισχύ από 1 Ιανουαρίου 2025. Έτσι, τη νέα χρονιά, οι συντελεστές του ΤΑΚΚ αναπροσαρμόζονται με σημαντικές αυξήσεις.
Για τους μήνες Απρίλιο έως Οκτώβριο οι νέες χρεώσεις διαμορφώνονται ως εξής:
- Για διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης: Το τέλος αυξάνεται στα 8 ευρώ την ημέρα.
- Για μονοκατοικίες άνω των 80 τ.μ.: Το τέλος διαμορφώνεται στα 15 ευρώ την ημέρα.
Για τους μήνες Νοέμβριο έως Μάρτιο οι νέες χρεώσεις θα είναι:
- Για διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης: Το τέλος αυξάνεται στα 2 ευρώ την ημέρα.
- Για μονοκατοικίες άνω των 80 τ.μ.: Το τέλος διαμορφώνεται στα 4 ευρώ την ημέρα.
Τέλος Επιτηδεύματος ανά κατάλυμα για εταιρείες βραχυχρόνιας μίσθωσης
Τον Απρίλιο του 2024, η διευκρινιστική εγκύκλιος της ΑΑΔΕ επεφύλασσε μια δυσάρεστη έκπληξη για τις εταιρείες διαχείρισης. Ανακοινώθηκε η επιβολή τέλους επιτηδεύματος ανά κατάλυμα για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη βραχυχρόνια μίσθωση. Έτσι, τα νομικά πρόσωπα που δραστηριοποιούνται στη βραχυχρόνια μίσθωση υποχρεούνται να καταβάλλουν τέλος επιτηδεύματος 600 ευρώ για κάθε διαμέρισμα ή δωμάτιο που διαχειρίζονται σε διαφορετικά κτίρια, καθώς τα θεωρεί υποκαταστήματα. Η απόφαση αυτή προκάλεσε αντιδράσεις στον κλάδο, καθώς θεωρήθηκε αιφνίδια και επιβαρυντική για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα ενώ ο Stama αλλά και η ΠΟΜΙΔΑ προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Οι περιορισμοί στη βραχυχρόνια μίσθωση
Το κύμα των περιορισμών που επιχειρούν να εφαρμόσουν οι κεντρικές κυβερνήσεις και οι τοπικές αρχές ανά το κόσμο αυξήθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια του 2024. Τα βασικά επιχειρήματα είναι δύο:
- Η στεγαστική κρίση και κυρίως η έλλειψη αξιοπρεπούς και προσιτής στέγης για μόνιμους κατοίκους στις μεγάλες πόλεις.
- Η σημαντική επιβάρυνση των τοπικών κοινωνιών και των φυσικών πόρων που αντιμετωπίζουν δημοφιλείς προορισμοί από τα φαινόμενα υπερτουρισμού.
Παρά τις συνεχείς δημοσιεύσεις στοιχείων και δεδομένων που αποδεικνύουν ότι οι περιορισμοί που εφαρμόστηκαν από το 2023 στη Νέα Υόρκη δεν οδήγησαν σε υποχώρηση των τιμών των ακινήτων ενώ αντίθετα οδήγησαν σε αύξηση των τιμών των ξενοδοχείων, πολλοί ευρωπαϊκοί προορισμοί ανακοίνωσαν περιορισμούς στη βραχυχρόνια μίσθωση.
Στην Ελλάδα, από 1η Ιανουαρίου 2025, θα απαγορεύεται η έκδοση των ΑΜΑ στα τρία κεντρικά διαμερίσματα της Αθήνας.
Ταυτόχρονα, το Υπουργείο Τουρισμού έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση νομοσχέδιο στο οποίο ορίζονται προδιαγραφές για τη λειτουργία καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης. Αυτές περιλαμβάνουν υποχρεωτική ασφάλιση αστικής ευθύνης, δήλωση ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη, πυροσβεστήρες και ανιχνευτές καπνού, ρελέ διακοπής ή ρελέ αντιηλεκτροπληξιακό, ενδείξεις σήμανσης διαφυγής, πιστοποιητικό μυοκτονίας και απεντόμωσης, φαρμακείο με είδη πρώτων βοηθειών και οδηγό με τηλέφωνα πρώτης ανάγκης.
Ωστόσο, το πιο προβληματικό σημείο είναι η αναφορά ότι τα καταλύματα θα πρέπει να «αποτελούν χώρους κύριας χρήσης κατοικίας της παρ. 95 του άρθρου 2 του ν. 4067/2012 (Α’ 79)». Αυτό σημαίνει ότι αποκλείονται από τη βραχυχρόνια μίσθωση, και μάλιστα αναδρομικά, τα ακίνητα που άλλαξαν χρήση μετά το 2011. Να σημειωθεί ότι πολλά από αυτά ήταν κενά και εγκαταλελειμμένα από ετών, επαγγελματικά κτίρια γραφείων και βιοτεχνικών χώρων στο κέντρο της Αθήνας και άλλων μεγάλων πόλεων, τα οποία ουδέποτε χρησιμοποιούνταν για κατοικία, και τα οποία ανακαινίστηκαν προκειμένου να διατεθούν για βραχυχρόνια μίσθωση, συμβάλλοντας στην αισθητική αναβάθμιση υποβαθμισμένων, πρώην βιοτεχνικών περιοχών.
Ευρωπαϊκή νομοθεσία
Αλλαγές όμως έρχονται και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την εναρμόνιση των κανόνων σχετικά με τον τρόπο συλλογής και κοινοποίησης δεδομένων για τη βραχυχρόνια μίσθωση στην ΕΕ ενώ θεσπίζει το Ευρωπαϊκό Μητρώο Ακινήτων.
Επίσης ανοίγει ο δρόμος για την επιβολή ΦΠΑ σε όλο το φάσμα της βραχυχρόνιας μίσθωσης και για τη συλλογή του θα είναι υπεύθυνες οι πλατφόρμες. Οι νέοι κανόνες θα γίνουν προαιρετικοί τον Ιούλιο του 2028 και υποχρεωτικοί από τον Ιανουάριο του 2030.
Η αυξημένη ζήτηση φέρνει και επιχειρηματική ανάπτυξη
Η πανδημία άλλαξε άρδην τον κλάδο των ταξιδιών, με τη ζήτηση να έχει εκτοξευθεί. Ταυτόχρονα, οι γεωπολιτικές κρίσεις και τα οικονομικά προβλήματα που αυτές δημιούργησαν, πιέζουν τους προϋπολογισμούς των ταξιδιωτών που ενώ δεν δείχνουν καμία διάθεση να περιορίσουν τα ταξίδια, στρέφονται προς διάφορες λύσεις εξοικονόμησης του κόστους τους. Σε αυτό το πλαίσιο, η βραχυχρόνια μίσθωση βλέπει τη ζήτησή της να αυξάνεται διαρκώς.
Από την άλλη, τα ανώτερα οικονομικά στρώματα έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους προς την αναζήτηση εξατομικευμένων εμπειριών, σε καταλύματα που προσφέρουν ιδιωτικότητα. Γι’ αυτό οι πολυτελείς βίλες σημειώνουν μεγάλη ανάπτυξη. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι μεγάλες ξενοδοχειακές μάρκες επενδύουν σε βίλες και παραθεριστικές κατοικίες, τις οποίες πωλούν ήδη από τα σχέδια. Και η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο αυτών των επενδύσεων.
Ακολούθως, η επιχειρηματική δραστηριότητα στον κλάδο σημειώνει έντονη κινητικότητα. Το επιχειρηματικό οικοσύστημα που έχει δημιουργηθεί γύρω από τη βραχυχρόνια μίσθωση έχει γιγαντωθεί, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και παράγοντας σημαντικά κέρδη. Εκτός από την ίδρυση πολλών και καινοτόμων εταιρειών, οι οποίες δημιουργούν εργαλεία και λύσεις για τον κλάδο, ενσωματώνοντας και την Τεχνητή Νοημοσύνη, αρχίζουν πλέον να πραγματοποιούνται και στην Ευρώπη εξαγορές και συγχωνεύσεις επιχειρήσεων. Τέλος, επιστρέφουν στο προσκήνιο κινήσεις χρηματοδότησης start-up εταιρειών και κάποιες από αυτές μάλιστα είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακές, όπως τα 365 εκατ. δολάρια που «σήκωσε» η Hostaway, μια ανάσα πριν το τέλος του 2024.
Ακολουθήστε μας στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις!
