Σε πιο στοχευμένες και ήπιες παρεμβάσεις φαίνεται ότι καταλήγει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να κάνει τις ανακοινώσεις στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) το σαββατοκύριακο 7-8 Σεπτεμβρίου 2024.
Οι ανακοινώσεις εντάσσονται στο πλαίσιο των μέτρων που προσπαθεί να πάρει η κυβέρνηση προκειμένου να ανακουφιστεί το στεγαστικό πρόβλημα. Ταυτόχρονα όμως, φαίνεται να αναγνωρίζεται η συμβολή της βραχυχρόνιας μίσθωσης τόσο στον τουρισμό όσο και στα δημόσια έσοδα.
Καταμέτρηση των ακινήτων σε βραχυχρόνια μίσθωση
Η καταγραφή των βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Ελλάδα από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έχει δώσει μια πιο καθαρή εικόνα της έκτασης του φαινομένου. Σε ένα απόθεμα ακινήτων που φτάνει τα 10 εκατομμύρια σε όλη τη χώρα, υπολογίζεται ότι περίπου 100.000 ακίνητα νοικιάζονται μέσω πλατφορμών βραχυχρόνιας μίσθωσης. Οι περισσότερες από αυτές τις μισθώσεις γίνονται από φυσικά πρόσωπα και αφορούν περιόδους που δεν ξεπερνούν τις 90 ημέρες ετησίως.
Αυτά τα στοιχεία δίνουν στην κυβέρνηση την απαραίτητη βάση για να προχωρήσει σε ένα πιο στοχευμένο σχέδιο δράσης, απορρίπτοντας τις εισηγήσεις για οριζόντια μέτρα, όπως ένα πλαφόν στις ημέρες μίσθωσης για όλα τα ακίνητα.
Ποιοι περιορισμοί θα ανακοινωθούν στη ΔΕΘ 2024 για τη βραχυχρόνια μίσθωση
Ένα από τα βασικά μέτρα που αναμένεται να ανακοινωθούν στη ΔΕΘ 2024 είναι η επιβολή προσωρινών περιορισμών στη βραχυχρόνια μίσθωση σε συγκεκριμένες, κορεσμένες περιοχές. Αυτές οι περιοχές, όπως το Κουκάκι στο κέντρο της Αθήνας, η παραλιακή ζώνη των νοτίων προαστίων και περιοχές της Θεσσαλονίκης, εμφανίζουν μεγάλη συγκέντρωση βραχυχρόνιων μισθώσεων, ξεπερνώντας το 5% του συνολικού αποθέματος ακινήτων για μίσθωση.
Σε αυτές τις περιοχές θα εφαρμοστεί μια νέα αναλογία μεταξύ βραχυχρόνιων και μακροχρόνιων μισθώσεων. Αν η αναλογία διαμορφώνεται εις βάρος των μακροχρόνιων μισθώσεων, θα σταματά η έκδοση νέων αδειών βραχυχρόνιας μίσθωσης, με τη μορφή «παγώματος» της έκδοσης Αριθμού Μητρώου Ακινήτου (ΑΜΑ). Αυτό το μέτρο θα εφαρμόζεται με ακρίβεια σε επίπεδο ταχυδρομικού κώδικα και όχι συνολικά σε ολόκληρους δήμους, δίνοντας έτσι μια πιο στοχευμένη και ευέλικτη προσέγγιση.
Κίνητρα για επιστροφή στη μακροχρόνια μίσθωση
Εκτός από τους περιορισμούς στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, η κυβέρνηση σχεδιάζει να δώσει κίνητρα για τη διάθεση κλειστών ακινήτων στη μακροχρόνια μίσθωση. Στην Ελλάδα, περίπου 700.000 ακίνητα, εκ των οποίων 200.000 βρίσκονται σε αστικά κέντρα, εμφανίζονται ως κλειστά στις καταγραφές της ΑΑΔΕ. Για τους ιδιοκτήτες αυτών των ακινήτων, σχεδιάζεται η προσφορά φορολογικών κινήτρων, όπως η τριετής φορολογική απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος, εφόσον τα ακίνητα αυτά διατεθούν για μακροχρόνια μίσθωση ως κύριες κατοικίες για τουλάχιστον τρία χρόνια. Πρόκειται επί της ουσίας για την πρόταση που έχει κάνει η ΠΟΜΙΔΑ.
Αυτό το κίνητρο θα μπορούσε να επεκταθεί και σε ακίνητα που θα αποσυρθούν από τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης και θα μετατραπούν σε παραδοσιακές μισθώσεις. Αν και η κυβέρνηση ενδέχεται να εξετάσει μια μερική αντί για πλήρη φοροαπαλλαγή, αυτή η πρόταση φαίνεται να έχει ήδη λάβει θετική αποδοχή, με στόχο να αποφευχθούν αντιδράσεις από άλλες κοινωνικές ομάδες.
Εναλλακτικά σενάρια και προοπτικές
Τέλος, συζητήσεις για αντικίνητρα, όπως επιπλέον φορολογικές επιβαρύνσεις για κλειστά διαμερίσματα, έχουν προς το παρόν ανασταλεί. Αυτά τα μέτρα μπορεί να εξεταστούν μόνο ως ποινές για περιπτώσεις όπου κάποιος ιδιοκτήτης έχει επωφεληθεί από φοροαπαλλαγές χωρίς να διαθέσει το ακίνητο σε μακροχρόνια μίσθωση για όλη την προβλεπόμενη περίοδο.
Τα νέα μέτρα, όπως αναμένεται να ανακοινωθούν στη ΔΕΘ 2024, αποδεικνύουν την πρόθεση της κυβέρνησης να χειριστεί τη βραχυχρόνια μίσθωση με ευέλικτο και στοχευμένο τρόπο, με στόχο να επαναφέρει την ισορροπία στην αγορά ακινήτων και να αντιμετωπίσει το στεγαστικό πρόβλημα σε κορεσμένες περιοχές της χώρας.