Η Εσθονία μπλόκαρε την πρόταση για τον ΦΠΑ στις πλατφόρμες (ViDA)

Στις 14 Μαΐου 2024, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του Συμβουλίου Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων (ECOFIN), τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ δεν κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με την πρόταση για τον ΦΠΑ στην Ψηφιακή Εποχή (ViDA). Η βασική διαφωνία αφορά τους κανόνες ΦΠΑ για την οικονομία των πλατφορμών, σημείο το οποίο επηρεάζει και τη βραχυχρόνια μίσθωση.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την τελευταία έκδοση της πρότασης, έως τον Ιούλιο του 2027, οι πλατφόρμες έπρεπε να αναλάβουν υποχρέωση ΦΠΑ ως «θεωρούμενος προμηθευτής» για συγκεκριμένες παροχές βραχυχρόνιας μίσθωσης καταλυμάτων (έως 30 ημέρες) και οδικής μεταφοράς επιβατών.

Ωστόσο η Εσθονία αντιτάχθηκε στην πρόταση, κυρίως λόγω ανησυχιών για το νέο καθεστώς «θεωρούμενου προμηθευτή». Ο Εσθονός υπουργός Οικονομικών εξέφρασε τρεις βασικές ανησυχίες:

• Οι νέοι κανόνες αποκλίνουν από τη γενική αρχή του ΦΠΑ που επιτρέπει σε έναν προμηθευτή να εκπέσει τον ΦΠΑ εάν η παρεχόμενη υπηρεσία φορολογείται με ΦΠΑ. Στο πλαίσιο του καθεστώτος των «θεωρούμενων προμηθευτών», οι πλατφόρμες θα εφαρμόζουν ΦΠΑ σε υπηρεσίες που προσφέρονται από μη υποκείμενα στον φόρο πρόσωπα, τα οποία δεν μπορούν να εκπέσουν τον ΦΠΑ.
• Η εφαρμογή των νέων κανόνων αναμένεται να επιβάλει πρόσθετο κόστος στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και στους καταναλωτές.
• Το καθεστώς θα δημιουργήσει μια νέα στρέβλωση του ανταγωνισμού μεταξύ των παρόχων που προσφέρουν υπηρεσίες μέσω μιας πλατφόρμας και εκείνων που λειτουργούν ανεξάρτητα.

Η Εσθονία πρότεινε να γίνουν προαιρετικοί οι νέοι κανόνες «θεωρούμενου προμηθευτή» (opt-in), επιτρέποντας στα κράτη μέλη να επιλέξουν εάν θα τους εφαρμόσουν ή όχι στην εθνική τους νομοθεσία ΦΠΑ. Ωστόσο, αυτή η πρόταση δεν υποστηρίχθηκε στη συνέλευση.

Η βελγική προεδρία επιστρέφει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να επιδιώξει συμβιβασμό πριν από τη λήξη της προεδρίας της στις 30 Ιουνίου 2024. Μια νέα πιθανή συμφωνία πιθανότατα θα εξεταστεί στην επόμενη συνεδρίαση ECOFIN που έχει προγραμματιστεί για τις 21 Ιουνίου 2024.

Η πρόταση για τον ViDA

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την αρχική της πρόταση για το πακέτο ViDA στις 8 Δεκεμβρίου 2022 και το κείμενο έχει αποτελέσει αντικείμενο συζητήσεων μεταξύ των κρατών μελών από τότε. Στις 9 Μαΐου 2024, το Συμβούλιο της ΕΕ αποκάλυψε το αναθεωρημένο κείμενο που επρόκειτο να αποτελέσει τη βάση για τη συμφωνία. Το προσχέδιο είναι ένα συμβιβαστικό κείμενο που αναπτύχθηκε από τη βελγική Προεδρία, το οποίο λαμβάνει υπόψη διαφορετικές απόψεις που εκφράστηκαν τον τελευταίο ενάμιση χρόνο και διαφέρει από πολλές απόψεις από την αρχική πρόταση.

Η πρόταση ViDA περιέχει το φιλόδοξο όραμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον τρόπο με τον οποίο η αναφορά ΦΠΑ θα πρέπει να αγκαλιάζει τις ψηφιακές ευκαιρίες, προτείνει αλλαγές στους κανόνες ΦΠΑ που ισχύουν για την οικονομία της πλατφόρμας και το ηλεκτρονικό εμπόριο και παρουσιάζει βήματα για τη βελτίωση και την επέκταση των υφιστάμενων συστημάτων μειώνοντας τον φόρτο συμμόρφωσης με τον ΦΠΑ για επιχειρήσεις μέσω ενιαίας εγγραφής ΦΠΑ στην Ε.Ε. Το ενημερωμένο πιο πρόσφατο κείμενο της τροποποιητικής οδηγίας βρίσκεται εδώ: ST-9681-2024-INIT_en.

Η πρόταση ViDA περιλαμβάνει τρεις βασικούς πυλώνες στο φιλόδοξο όραμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα μελλοντικό σύστημα ΦΠΑ σε αυτή την Ψηφιακή Εποχή. Αυτοί οι πυλώνες είναι:

Πυλώνας 1 – πώς η αναφορά ΦΠΑ πρέπει να περιλαμβάνει ψηφιακές ευκαιρίες (DRR)

Πυλώνας 2 – συνιστώνται αλλαγές στους κανόνες ΦΠΑ που ισχύουν για την οικονομία των πλατφορμών και το ηλεκτρονικό εμπόριο

Πυλώνας 3 – παρόντα βήματα για τη βελτίωση και την επέκταση των υφιστάμενων συστημάτων που μειώνουν τον φόρτο συμμόρφωσης με τον ΦΠΑ για τις επιχειρήσεις μέσω μιας ενιαίας εγγραφής ΦΠΑ στην ΕΕ.

Στα κείμενα της δέσμης (δηλαδή, έγγρ. 9681/24 (τροποποιητική οδηγία), έγγρ. 9683/24 (τροποποιητικός κανονισμός) και έγγρ. 9684/24 (τροποποίηση εκτελεστικού κανονισμού)), οι ημερομηνίες εφαρμογής και για τους τρεις πυλώνες της πρότασης έχουν αναβληθεί από ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ, έτσι ώστε οι φορολογούμενοι και οι φορολογικές αρχές να έχουν επαρκή χρόνο για την εφαρμογή.