Το ενιαίο μητρώο ακινήτων και των ιδιοκτητών τους αναμένεται να είναι η πιο καθοριστική ρύθμιση στο νέο θεσμικό πλαίσιο για τη βραχυχρόνια μίσθωση, που θα επιβληθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2023. Στη χώρα μας, μια επιπλέον σημαντική θεσμική παρέμβαση θα είναι η παροχή αρμοδιοτήτων στους Δήμους να καθορίζουν το εύρος και τις περιοχές όπου θα επιτρέπονται οι βραχυχρόνιες μισθώσεις.
Η εκτίμηση από ευρωπαϊκούς φορείς του χώρου είναι ότι ένα στα τέσσερα σπίτια στην Ευρωπαϊκή Ένωση νοικιάζεται ως τουριστικό διαμέρισμα. Γι’ αυτό οι ειδικοί στον τομέα της στέγασης επιμένουν ότι είναι βασικό να επιτευχθεί μια ισορροπία μεταξύ του οφέλους του ιδιοκτήτη τουριστικών διαμερισμάτων και της ευημερίας των γειτόνων.
Με αυτή την επιδίωξη η Κομισιόν έχει δρομολογήσει ρύθμιση που θα υποχρεώνει τις πλατφόρμες βραχυπρόθεσμης ενοικίασης να δημιουργήσουν ένα ενιαίο μητρώο ακινήτων και ιδιοκτητών. Αυτό που προσπαθεί να κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι να εναρμονίσει τις απαιτήσεις για την καταχώριση ακινήτων. Δηλαδή τα συστήματα εγγραφής να είναι τα ίδια και να είναι εύκολα υπολογίσιμα.
Στη συνέχεια θα γίνονται δειγματοληπτικοί έλεγχοι και όποιος δεν συμμορφώνεται με τον κανονισμό θα τιμωρείται. Η πρόταση της ΕΕ θα συζητηθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Μόλις τεθεί σε ισχύ, θα εναπόκειται στα κράτη μέλη να το εφαρμόσουν και να βάλουν τα “ψιλά γράμματα”.
Η εξέλιξη της αγοράς
Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις γνώρισαν αυξητική τάση κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Οι κρατήσεις αυτού του τύπου ενοικιάσεων τα καλοκαίρια του 2020 και του 2021 ήταν υψηλότερες από το 2018. Μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2022, καταγράφηκε αύξηση 138%. Αυτός ο τομέας “δεν έχει αναπτυχθεί με επαρκή διαφάνεια”, δήλωσε πρόσφατα η Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ψηφιακή Εποχή, Margrethe Vestager, για να δικαιολογήσει την πρόταση για το νέο θεσμικό πλαίσιο.
Από την πλευρά της, η Airbnb χαιρέτισε αυτήν την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία. Τόνισε ότι απαιτείται η εφαρμογή ενός πλαισίου που θα «διευκολύνει τους Ευρωπαίους να μοιράζονται τα σπίτια τους και να ακολουθούν τους κανόνες».
Η ταξιδιωτική βιομηχανία και οι κυβερνήσεις μπορούν να συνεργαστούν καλύτερα για να βελτιώσουν την πρόσβαση στα δεδομένα, να αυξήσουν τη διαφάνεια και να αντιμετωπίσουν τους δυσανάλογους τοπικούς κανόνες που υπονομεύουν την ενιαία αγορά, δήλωσε η επικεφαλής δημόσιας πολιτικής της Airbnb, Georgina Browes.
Τι ισχύει σε ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις
Πέραν της ευρωπαϊκής ρύθμισης στη χώρα μας οι Δήμοι έχουν ζητήσει να παρεμβαίνουν στις βραχυχρόνιες μισθώσεις στην περιοχή τους. Προφανώς, κάποιες παρεμβάσεις των Δήμων θα είναι ανάλογες αυτών που ισχύουν σε ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις.
Σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις εφαρμόζονται οι ακόλουθες ρυθμίσεις:
Στο Παρίσι, από τον Ιανουάριο του 2020, οι πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης υποχρεούνται να κοινοποιούν ετησίως στις τοπικές φορολογικές αρχές τα στοιχεία των ιδιοκτητών, τα ακαθάριστα έσοδα και τον αριθμό των ημερών κράτησης του τελευταίου χρόνου, υπάρχει όριο στον αριθμό των ημερών διαμονής (120 ημερών), ενώ επιτρέπεται χωρίς κανέναν χρονικό περιορισμό η μίσθωση τμήματος κύριας κατοικίας (δωμάτιο).
Στη Μαδρίτη, τα καταλύματα που ενοικιάζονται στο κέντρο της πόλης για περισσότερο από 90 ημέρες υποχρεούνται να διαθέτουν αυτόνομη είσοδο. Επίσης οι ιδιοκτήτες οφείλουν να λαμβάνουν αριθμό μητρώου από τον Δήμο.
Στη Βαρκελώνη, οι ημέρες μίσθωσης βραχυχρόνιων καταλυμάτων είναι 31. Το κατάλυμα οφείλει να έχει κριθεί κατάλληλο για τουριστική χρήση μετά από επιθεώρηση των υπαλλήλων της Δημοτικής Αρχής και στη συνέχεια να λάβει αριθμό μητρώου. Πρόσφατα (2021) απαγορεύτηκε η ενοικίαση μεμονωμένων δωματίων εντός κατοικίας.
Στο Βερολίνο, ο οικοδεσπότης που μισθώνει πρώτη κατοικία είναι υποχρεωμένος να διαθέτει άδεια ανεξάρτητα από τη διάρκεια της μίσθωσης καταλύματος. Για δεύτερη κατοικία τίθεται όριο στις ημέρες μίσθωσης (90 ημέρες). Δεν υπάρχει περιορισμός για τα δωμάτια που καταλαμβάνουν χώρο μικρότερο του 50% της συνολικής κατοικίας .
Για το Άμστερνταμ, από τον Ιανουάριο του 2019, το ανώτατο όριο μίσθωσης βραχυχρόνιων καταλυμάτων είναι 30 ημέρες. Διαφορετικά απαιτείται ειδική άδεια, ενώ οι ιδιοκτήτες οφείλουν να δηλώνουν το κατάλυμα στη Δημοτική Αρχή.
Στη Ρώμη, οι ιδιοκτήτες καταλυμάτων οφείλουν να παρέχουν στις Αρχές, μέσω ειδικής πλατφόρμας, αντίγραφο ταυτότητας ή διαβατηρίου των επισκεπτών.
Μεσαίας αυστηρότητας το θεσμικό πλαίσιο στην Ελλάδα
Στην προαναφερθείσα μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι χώρες της ΕΕ βαθμολογήθηκαν στη βάση συγκρίσιμων δεικτών για το πόσο ανοιχτή είναι η αγορά της βραχυχρόνιας μίσθωσης και πόσο φιλικό είναι προς τις επιχειρήσεις το ισχύον θεσμικό πλαίσιο της αγοράς. Για τον σκοπό της αποτίμησης της φιλικότητας του θεσμικού πλαισίου, αξιολογήθηκαν οι κανόνες φορολογίας των δραστηριοτήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης. Διαπιστώθηκε ότι η πλειονότητα των χωρών (24 από τις 28) εφάρμοζε τους γενικούς κανόνες φορολόγησης.
Σε 4 χώρες είχε υιοθετηθεί ειδική φορολογία σε εθνικό επίπεδο που αφορούσε κυρίως το εισόδημα και τον ΦΠΑ. Σε ορισμένες πόλεις ή περιφέρειες εφαρμοζόταν «τουριστικός φόρος». Μόνο σε 2 χώρες είχαν υιοθετηθεί ρυθμίσεις για τη συλλογή των φόρων από τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες.
Όπως αναφέρει το ΚΕΠΕ, η Ελλάδα βρίσκεται στο μεσαίο επίπεδο ως προς την αυστηρότητα του πλαισίου πρόσβασης στην αγορά. Το επίπεδό της ως προς τη φιλικότητα σε σχέση με τη φορολογία αξιολογήθηκε ως συγκριτικά χαμηλό.
Το νέο θεσμικό πλαίσιο που ετοιμάζεται σε Ευρώπη και Ελλάδα,
θα αναλύσουν διακεκριμένοι ομιλητές στο ShortStay Conference, 18 & 19 Φεβρουαρίου 2023.
Εξασφαλίστε τώρα το εισιτήριό σας και μείνετε ενημερωμένοι για όλες τις εξελίξεις
στον χώρο της βραχυχρόνιας μίσθωσης.