Η Επιτροπή προτείνει στα κράτη μέλη τη χαλάρωση των περιορισμών που ισχύουν για τα μη αναγκαία ταξίδια προς την ΕΕ για τους εμβολιασμένους ταξιδιώτες. Η λογική είναι να λαμβάνεται υπόψη η πρόοδος των εκστρατειών εμβολιασμού και οι εξελίξεις όσον αφορά την επιδημιολογική κατάσταση παγκοσμίως.
Η Επιτροπή προτείνει να επιτραπεί η είσοδος στην ΕΕ για λόγους που δεν είναι λόγοι ανάγκης,
- για όλα τα πρόσωπα που προέρχονται από χώρες με καλή επιδημιολογική κατάσταση
- για τους πλήρως εμβολιασμένους ταξιδιώτες με εμβόλιο εγκεκριμένο από την ΕΕ. Αυτό θα μπορούσε να επεκταθεί και σε εμβόλια που ολοκλήρωσαν τη διαδικασία χορήγησης άδειας χρήσης έκτακτης ανάγκης από τον ΠΟΥ.
Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει να αυξηθεί το κατώτατο όριο νέων κρουσμάτων που χρησιμοποιείται για τον καθορισμό του καταλόγου των “πράσινων” χωρών. Αυτό θα επιτρέψει στο Συμβούλιο να διευρύνει αυτόν τον κατάλογο των χωρών από τις οποίες θα επιτρέπονται όλα τα ταξίδια.
Ταυτόχρονα, η εμφάνιση παραλλαγών του κορονοϊού που προκαλούν ανησυχία απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση. Ως εκ τούτου, ως αντιστάθμισμα, η Επιτροπή προτείνει έναν νέο μηχανισμό «φρένου έκτακτης ανάγκης», ο οποίος θα συντονίζεται σε επίπεδο ΕΕ. Ο μηχανισμός θα περιορίζει τον κίνδυνο εισόδου τέτοιων παραλλαγών στην ΕΕ. Αυτό θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να ενεργούν γρήγορα και να περιορίζουν προσωρινά στο απολύτως ελάχιστο όλα τα ταξίδια από τις επηρεαζόμενες χώρες για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για τη θέσπιση κατάλληλων υγειονομικών μέτρων.
Μη αναγκαία ταξίδια για εμβολιασμένους ταξιδιώτες
Η Επιτροπή προτείνει στα κράτη μέλη να άρουν τους περιορισμούς για μη αναγκαία ταξίδια στους εμβολιασμένους ταξιδιώτες προς την ΕΕ. Αυτό αντικατοπτρίζει τις πλέον πρόσφατες επιστημονικές γνώμες που δείχνουν ότι ο εμβολιασμός συμβάλλει σημαντικά στη διακοπή της αλυσίδας μετάδοσης.
Η προϋπόθεση θα είναι οι ταξιδιώτες να έχουν λάβει, τουλάχιστον 14 ημέρες πριν την άφιξή τους, την τελευταία συνιστώμενη δόση εμβολίου που έχει λάβει άδεια κυκλοφορίας στην ΕΕ. Τα κράτη μέλη θα μπορούν επίσης να επεκτείνουν τη δυνατότητα αυτή για όσους έχουν εμβολιαστεί με εμβόλιο για το οποίο έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία χορήγησης άδειας χρήσης έκτακτης χρήσης από τον ΠΟΥ.
Αυτό θα διευκολυνθεί μόλις τεθεί σε λειτουργία το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό, σύμφωνα με τους κανόνες που πρότεινε η Επιτροπή στις 17 Μαρτίου. Ειδικότερα, οι ταξιδιώτες θα πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξουν το καθεστώς εμβολιασμού τους με ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό που θα εκδίδεται από τις αρχές των κρατών μελών σε ατομική βάση ή με άλλο πιστοποιητικό που θα αναγνωρίζεται ως ισοδύναμο βάσει απόφασης επάρκειας της Επιτροπής.
Μέχρι τότε, τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι σε θέση να δέχονται πιστοποιητικά από τρίτες χώρες βάσει της εθνικής νομοθεσίας. Θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ικανότητα επαλήθευσης της γνησιότητας, της εγκυρότητας και της ακεραιότητας του πιστοποιητικού και του κατά πόσον περιέχει όλα τα σχετικά δεδομένα.
Τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο δημιουργίας πύλης που θα επιτρέπει στους ταξιδιώτες να ζητούν την αναγνώριση πιστοποιητικού εμβολιασμού που έχει εκδοθεί από τρίτη χώρα ως αξιόπιστης απόδειξης εμβολιασμού και/ή την έκδοση ψηφιακού πράσινου πιστοποιητικού.
Τι θα ισχύει για τα παιδιά
Τα παιδιά που εξαιρούνται από τον εμβολιασμό θα πρέπει να μπορούν να ταξιδεύουν με τους εμβολιασμένους γονείς τους εάν διαθέτουν αρνητικό τεστ PCR COVID-19 που έχει διενεργηθεί το νωρίτερο 72 ώρες πριν από την άφιξη. Στις περιπτώσεις αυτές, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να απαιτούν τη διενέργεια πρόσθετων τεστ μετά την άφιξη.
Πλήρης άρση των περιορισμών στα μη αναγκαία ταξίδια από περισσότερες χώρες
Επί του παρόντος, επιτρέπονται τα μη αναγκαία ταξίδια, ανεξάρτητα από το προσωπικό καθεστώς εμβολιασμού, από 7 χώρες. Ο κατάλογος αυτός αποφασίζεται από το Συμβούλιο με βάση τα επιδημιολογικά κριτήρια που περιέχονται στην υφιστάμενη σύσταση.
Η Επιτροπή προτείνει να τροποποιηθούν τα κριτήρια ώστε να ληφθούν υπόψη τα αυξανόμενα στοιχεία του θετικού αντίκτυπου των εκστρατειών εμβολιασμού. Η πρόταση αποσκοπεί στην αύξηση του κατώτατου ορίου του 14ήμερου σωρευτικού ποσοστού ανακοίνωσης κρουσμάτων COVID-19 από 25 σε 100. Το ποσοστό αυτό παραμένει σημαντικά χαμηλότερο από τον σημερινό μέσο όρο της ΕΕ, ο οποίος είναι πάνω από 420.
Το προσαρμοσμένο κατώτατο όριο θα πρέπει να επιτρέπει στο Συμβούλιο να διευρύνει τον κατάλογο των χωρών από τις οποίες επιτρέπονται τα μη αναγκαία ταξίδια, ανεξάρτητα από το καθεστώς εμβολιασμού, με την επιφύλαξη μέτρων που σχετίζονται με την υγεία, όπως ο έλεγχος και/ή η καραντίνα. Σήμερα, το Συμβούλιο θα πρέπει να επανεξετάζει τον κατάλογο αυτό τουλάχιστον κάθε 2 εβδομάδες.
Τα αναγκαία ταξίδια θα εξακολουθήσουν να επιτρέπονται
Όσοι ταξιδεύουν για λόγους ανάγκης, θα πρέπει να συνεχίσουν να εισέρχονται στην ΕΕ, ανεξάρτητα από το αν έχουν εμβολιαστεί ή από ποια χώρα προέρχονται. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται επαγγελματίες του τομέα της υγείας, διασυνοριακοί εργαζόμενοι, εποχικοί εργαζόμενοι στον τομέα της γεωργίας, προσωπικό μεταφορών και ναυτικοί, διερχόμενοι επιβάτες, όσοι ταξιδεύουν για επιτακτικούς οικογενειακούς λόγους ή εκείνοι που ταξιδεύουν για σπουδές.
Το ίδιο ισχύει για τους πολίτες της ΕΕ, τους επί μακρόν διαμένοντες, και για τα μέλη των οικογενειών τους. Τα ταξίδια αυτά θα πρέπει να συνεχίσουν να υπόκεινται σε μέτρα, (π.χ. τεστ, καραντίνα), όπως αποφασίζεται από τα κράτη μέλη.
«Φρένο έκτακτης ανάγκης» για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης παραλλαγών
Τι γίνεται όμως όταν η επιδημιολογική κατάσταση μιας χώρας εκτός ΕΕ επιδεινώνεται γρήγορα και ιδίως εάν εντοπιστεί μια παραλλαγή;
Τότε ένα κράτος μέλος μπορεί να αναστείλει τα ταξίδια προς την ΕΕ πολιτών τρίτων χωρών που διαμένουν στη χώρα αυτή. Οι μόνες εξαιρέσεις στην περίπτωση αυτή θα ήταν οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας, το προσωπικό μεταφορών, οι διπλωμάτες, οι διερχόμενοι επιβάτες, όσοι ταξιδεύουν για επιτακτικούς οικογενειακούς λόγους, οι ναυτικοί και τα άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας ή για άλλους ανθρωπιστικούς λόγους. Οι ταξιδιώτες αυτοί θα πρέπει να υπόκεινται σε αυστηρούς ελέγχους και καραντίνα, ακόμη και αν έχουν εμβολιαστεί.
Όταν ένα κράτος μέλος εφαρμόζει τέτοιους περιορισμούς, θα πρέπει και τα υπόλοιπα να επανεξετάζουν την κατάσταση από κοινού. Θα πρέπει να συνεχίσουν να το πράττουν τουλάχιστον κάθε 2 εβδομάδες.
Επόμενα βήματα
Εναπόκειται πλέον στο Συμβούλιο να εξετάσει την πρόταση αυτή. Μια πρώτη συζήτηση θα γίνει στη σύνοδο του Συμβουλίου για την ολοκληρωμένη πολιτική αντιμετώπισης κρίσεων στις 4 Μαΐου. Θα ακολουθήσει συνεδρίαση της Επιτροπής των Μόνιμων Αντιπροσώπων στην ΕΕ (ΕΜΑ) στις 5 Μαΐου.
Μόλις η πρόταση εγκριθεί από το Συμβούλιο, εναπόκειται στα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τα μέτρα που ορίζονται στη σύσταση. Το Συμβούλιο θα επανεξετάζει τον κατάλογο των τρίτων χωρών που εξαιρούνται από τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς με βάση τα επικαιροποιημένα κριτήρια. Θα συνεχίσει να το πράττει κάθε 2 εβδομάδες.
Ιστορικό
Επί του παρόντος ισχύει προσωρινός περιορισμός για τα μη αναγκαία ταξίδια προς την ΕΕ από πολλές τρίτες χώρες. Το Συμβούλιο επανεξετάζει τακτικά και, κατά περίπτωση, επικαιροποιεί τον κατάλογο των χωρών από τις οποίες επιτρέπονται τα ταξίδια. Αυτό γίνεται βάσει της αξιολόγησης της υγειονομικής κατάστασης.
Ο περιορισμός αυτός καλύπτει μόνον τα μη αναγκαία ταξίδια. Όσοι έχουν ουσιαστικό λόγο να έρθουν στην Ευρώπη θα πρέπει να συνεχίσουν να είναι σε θέση να το πράξουν. Οι κατηγορίες ταξιδιωτών με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες παρατίθενται στο παράρτημα II της σύστασης του Συμβουλίου. Δυνατότητα εισόδου έχουν επίσης οι πολίτες της ΕΕ, οι επί μακρόν διαμένοντες στην ΕΕ, και τα μέλη των οικογενειών τους.
Μετά από πρόταση της Επιτροπής, το Συμβούλιο συμφώνησε στις 2 Φεβρουαρίου 2021 πρόσθετες διασφαλίσεις και περιορισμούς για τους διεθνείς ταξιδιώτες στην ΕΕ. Στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι τα βασικά ταξίδια προς την ΕΕ θα συνεχιστούν με ασφάλεια στο πλαίσιο της εμφάνισης νέων παραλλαγών του κορονοϊού και της ασταθούς κατάστασης της υγείας παγκοσμίως. Αυτά εξακολουθούν να ισχύουν.
Παράλληλα με την προετοιμασία για την επανέναρξη των διεθνών ταξιδιών για εμβολιασμένους ταξιδιώτες, η Επιτροπή πρότεινε, στις 17 Μαρτίου 2021, τη δημιουργία ψηφιακού πράσινου πιστοποιητικού, το οποίο θα αποδεικνύει ότι ένα πρόσωπο έχει εμβολιαστεί κατά της COVID-19, έχει λάβει αρνητικό αποτέλεσμα τεστ ή έχει αναρρώσει από COVID-19, ώστε να διευκολυνθεί η ασφαλής και ελεύθερη κυκλοφορία εντός της ΕΕ. Η παρούσα πρόταση παρέχει επίσης τη βάση για την αναγνώριση των πιστοποιητικών εμβολιασμού τρίτων χωρών.
Η σύσταση του Συμβουλίου καλύπτει όλα τα κράτη μέλη (εκτός της Ιρλανδίας). Καθώς και τα 4 κράτη εκτός ΕΕ που προσχώρησαν στον χώρο Σένγκεν: Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Νορβηγία και Ελβετία. Για τους σκοπούς του ταξιδιωτικών περιορισμών, οι χώρες αυτές καλύπτονται με παρόμοιο τρόπο όπως τα κράτη μέλη.
Οι τελευταίες πληροφορίες σχετικά με τους κανόνες που εφαρμόζονται για την είσοδο από τρίτες χώρες, όπως κοινοποιούνται από τα κράτη μέλη, είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο Re-open EU.