Μια δικαστική νίκη πέτυχαν οι πλατφόρμες -μεταξύ άλλων οι Airbnb, Expedia, Vacation Rentals- στην Ευρώπη, κάτι που βάζει φρένο σε μονομερείς αλλαγές που επιχειρούν να προωθήσουν στη νομοθεσία τους τα κράτη-μέλη.
Ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να επιβάλει επιπλέον υποχρεώσεις σε πάροχο online υπηρεσιών που είναι εγκατεστημένος σε άλλο κράτος μέλος.
Αυτήν την (οριστική) απόφαση έλαβε το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δικαιώνοντας τις διαδικτυακές πλατφόρμες υπηρεσιών σε μια πολύμηνη δικαστική διαμάχη τους ενάντια σε νόμους της Ιταλίας.
Στην Ιταλία, οι πάροχοι διαδικτυακών υπηρεσιών διαμεσολάβησης και μηχανών αναζήτησης, όπως οι Airbnb, Expedia, Google, Amazon και Vacation Rentals, υπόκεινται σε ορισμένες υποχρεώσεις βάσει εθνικών διατάξεων.
Αυτές υιοθετήθηκαν το 2020 και το 2021, με δηλωμένο στόχο την εξασφάλιση της κατάλληλης και αποτελεσματικής εφαρμογής του κανονισμού για την προώθηση της δικαιοσύνης και της διαφάνειας για τους επιχειρηματικούς χρήστες διαδικτυακών υπηρεσιών διαμεσολάβησης.
Οι πάροχοι αυτών των υπηρεσιών πρέπει, μεταξύ άλλων, να είναι εγγεγραμμένοι σε ένα μητρώο που τηρείται από μια διοικητική αρχή (AGCOM), να της αποστέλλουν περιοδικά ένα έγγραφο σχετικά με την οικονομική τους κατάσταση, να της παρέχουν μια σειρά από λεπτομερείς πληροφορίες και να καταβάλλουν μια χρηματική εισφορά. Προβλέπονται κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με αυτές τις υποχρεώσεις.
Οι ιταλικές αρχές ήθελαν οι πλατφόρμες να δίνουν τις εισφορές, ακόμη και αν η έδρα της εταιρείας τους ήταν εκτός της οικονομικής δικαιοδοσίας τους.
Η Airbnb και η Google [της οποίας τα ευρωπαϊκά γραφεία βρίσκονται στην Ιρλανδία], η Vacation Rentals Ireland Ltd, η Expedia [Ευρωπαϊκά κεντρικά γραφεία στην Ισπανία] και η Amazon [ευρωπαϊκά κεντρικά γραφεία στο Λουξεμβούργο] αμφισβήτησαν τον νόμο σε ιταλικό δικαστήριο, προτού η υπόθεση παραπεμφθεί στη συνέχεια στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο – το ανώτατο δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα δικαίου της Ένωσης.
Οι πλατφόρμες υποστήριξαν ότι ο νόμος ήταν αντίθετος με τη νομοθεσία της ΕΕ που ορίζει ότι οι πάροχοι διαδικτυακών υπηρεσιών υπόκεινται μόνο στους κανόνες της χώρας στην οποία είναι εγκατεστημένοι.
Τι αποφάσισε το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Στην απόφαση του Δικαστηρίου, που εδρεύει στο Λουξεμβούργο, την Πέμπτη [30 Μαΐου], οι δικαστές αποφάνθηκαν υπέρ των εταιρειών, λέγοντας ότι «ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να επιβάλλει πρόσθετες υποχρεώσεις σε έναν πάροχο διαδικτυακών υπηρεσιών εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος». Στην απόφαση υπογραμμίζεται ότι η ιταλική νομοθεσία παραβιάζει τους κανόνες της αγοράς της ΕΕ σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο.
Σύμφωνα με το Δικαστήριο, αυτές οι υποχρεώσεις δεν εμπίπτουν στις εξαιρέσεις που επιτρέπονται από την Οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο.
Το δικαστήριο της ΕΕ εξέδωσε μια αρχική γνώμη υπέρ των παρόχων διαδικτυακών υπηρεσιών τον Ιανουάριο. Πλέον η δικαστική νίκη των Airbnb, Expedia, Vacation Rentals, κ.ά. είναι οριστική. Στην απόφαση που εκδόθηκε την Πέμπτη 30 Μαΐου δεν μπορεί να ασκηθεί έφεση.
Υπενθυμίζεται ότι τον Δεκέμβριο η Airbnb συμφώνησε να πληρώσει 576 εκατομμύρια ευρώ [621 εκατομμύρια δολάρια] στις φορολογικές αρχές στην Ιταλία ως μέρος μιας έρευνας για φερόμενη φοροδιαφυγή. Ιταλοί εισαγγελείς ισχυρίστηκαν ότι η εταιρεία δεν είχε εισπράξει υποχρεωτικά το 21% του εισοδήματος από ενοίκια των ιδιοκτητών [το εισόδημα λέγεται ότι ανήλθε σε περίπου 3,7 δισεκατομμύρια ευρώ] και δεν το είχε καταβάλει στις ιταλικές φορολογικές αρχές.
Τρία άτομα, που υπηρέτησαν σε διευθυντικούς ρόλους στην Airbnb μεταξύ 2017 και 2021, περίοδο κατά την οποία φέρεται ότι έλαβε χώρα η παράβαση, τέθηκαν υπό έρευνα.
Δικαστής στο Μιλάνο διέταξε αρχικά την κατάσχεση 779,5 εκατομμυρίων ευρώ [831,6 εκατομμύρια δολάρια] από τα κεντρικά γραφεία της Airbnb στην Ιρλανδία, αλλά η Airbnb διευθέτησε τη διαφορά με την Agenzia delle Entrate [την ιταλική εφορία] ένα μήνα αργότερα για ένα χαμηλότερο ποσό από αυτό που αναμενόταν προηγουμένως.