Η εντεινόμενη τοποθέτηση διεθνών funds σε στεγαστικά ακίνητα στις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις είναι από τις κύριες αιτίες για την αύξηση των τιμών στις αγοραπωλησίες και ενοικιάσεις σπιτιών.
Στη διαπίστωση αυτή καταλήγει έρευνα που διενήργησαν η Daniela Gabor, καθηγήτρια Οικονομικών και Μακροοικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αγγλίας, και ο Sebastian Kohl από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Την έρευνα παρήγγειλε ο Kim van Sparrentak, ευρωβουλευτής των Πρασίνων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, που συνέλλεξαν, στα χέρια των μεγάλων funds βρίσκονταν το 2020 στεγαστικά ακίνητα αξίας περίπου 150 δισ.ευρώ στις ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις. Ο όγκος των αγορών αυτή τη χρονιά από θεσμικά κεφάλαια ανήλθε σε 64 δισ. Ευρώ.
Τα ακίνητα, ελκυστική ευκαιρία επένδυσης
Πρώτη επιλογή των funds είναι το Βερολίνο, με στεγαστικά περιουσιακά στοιχεία αξίας 40 δισ. Ευρώ. Η αξία των απιτιών στη γερμανική πρωτεύουσα, που έχουν οι θεσμικοί επενδυτές, είναι διπλάσια από κάθε άλλη πόλη στην Ευρώπη.
Ακολουθούν Λονδίνο, Άμστερνταμ, Παρίσι και Βιέννη, σύμφωνα με ανάλυση της ιδιωτικής βάσης δεδομένων για τα ακίνητα Preqin.
Όπως επισημαίνουν οι δύο καθηγητές, που διενήργησαν την έρευνα, τα στεγαστικά ακίνητα στην Ευρώπη γίνονται μια ολοένα και πιο ελκυστική «κατηγορία περιουσιακών στοιχείων» για τους επενδυτές. Εν μέρει λόγω των σχεδόν μηδενικών επιτοκίων και του ενθαρρυντικού ρυθμιστικού πλαισίου για τα ακίνητα.
Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δείχνουν ότι τα κεφάλαια διαχείρισης ακίνητης περιουσίας στην Ευρώπη έφτασαν το 1 τρις ευρώ το 2021, από περίπου 350 δισ. ευρώ το 2010.
Οι τοποθετήσεις σε ακίνητα κατοικίας αυξάνονται σταθερά σε αυτά τα χαρτοφυλάκια.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Preqin, περισσότεροι από 4.000 θεσμικοί επενδυτές κατηύθυναν περίπου 3,6 τρις δολάρια, από τα περιουσιακά τους στοιχεία αξίας 136 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, σε ευρωπαϊκά ακίνητα τον Αύγουστο του 2021. Από αυτούς, 1.325 επενδυτές κατείχαν στεγαστικά περιουσιακά στοιχεία στο χαρτοφυλάκιό τους. Η αξία των χαρτοφυλακίων ακινήτων που περιλαμβάνουν στέγαση λέγεται ότι είναι περίπου 2 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Η περίπτωση της Blackstone
Η Blackstone, ο μεγαλύτερος θεσμικός ιδιοκτήτης στον κόσμο, διαχειρίζεται περίπου 730 δισεκατομμύρια δολάρια σε κεφάλαια παγκοσμίως. Από αυτά, τα 230 δισεκατομμύρια δολάρια διατέθηκαν σε ακίνητα τον Σεπτέμβριο του 2021.
Η Blackstone, η οποία σημείωσε κέρδη ρεκόρ τον Οκτώβριο του 2021, διαθέτει 65.000 οικιστικές μονάδες σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες.
Ένας εκπρόσωπος της Blackstone είπε ότι η εταιρεία πίστευε ότι έπαιξε «θετικό ρόλο στην αντιμετώπιση της χρόνιας υποπροσφοράς κατοικιών σε ολόκληρη τη γηραιά ήπειρο» μέσω «επενδύσεων εκατοντάδων εκατομμυρίων για την προσφορά ακινήτων για ενοικιαστές». Ο ίδιος τόνισε ότι η σημαντική υποπροσφορά κατοικιών σε όλο τον κόσμο είναι η αιτία των αυξήσεων των ενοικίων.
Φυσικά, η Blackstone δεν δέχεται ότι οι θεσμικοί επενδυτές με τις μαζικές τοποθετήσεις τους σε σπίτια στην Ευρώπη (αγοράζοντας και χαρτοφυλάκια ληξιπρόθεσμων στεγαστικών δανείων), ευθύνονται για την αύξηση των ενοικίων.
Η Blackstone, είπε, κατέχει ένα μικρό κλάσμα από τα δεκάδες εκατομμυρίων ενοικιαζόμενων ακινήτων στην Ευρώπη. Δεδομένων των επιπέδων ιδιοκτησίας μας, δεν έχουμε τη δυνατότητα να επηρεάσουμε ευρύτερες τάσεις ενοικίασης, τόνισε. Και σχολίασε:
“Όποιος ισχυρίζεται ότι ένας τόσο μικρός παίκτης θα μπορούσε να επηρεάσει τις τιμές ενοικίασης παραποιεί εσκεμμένα τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς”.
Μάλιστα, αναφέρει ότι το fund έχει εφαρμόσει προγράμματα για να βοηθήσει τους ενοίκους των σπιτιών του, που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες.
Αυξάνεται η δημόσια οργή
Με τις χώρες σε όλη την Ευρώπη, πάντως, να αντιμετωπίζουν την πίεση από τα υψηλά ενοίκια, τις τιμές των ακινήτων και το υψηλό ενεργειακό κόστος, ο ρόλος των θεσμικών ιδιοκτητών γης στην αγορά κατοικίας γίνεται όλο και περισσότερο στόχος δημόσιας οργής.
Η ιρλανδική κυβέρνηση προσπάθησε πέρυσι να αποθαρρύνει τις πολλαπλές αγορές κατοικιών από μεγάλους επενδυτές. Μεταξύ άλλων, αύξησε το τέλος χαρτοσήμου στο 10% για την αγορά περισσότερων από 10 κατοικιών.
Η αριστερή κυβέρνηση της Ισπανίας επιδιώκει να απαγορεύσει την πώληση κοινωνικών κατοικιών σε επενδυτικά ταμεία και να επιβάλει ελέγχους ενοικίων.
Οι κάτοικοι του Βερολίνου ψήφισαν σε δημοψήφισμα πέρυσι υπέρ μιας πρότασης σύμφωνα με την οποία τα σπίτια που ανήκουν σε ιδιωτικές εταιρείες ακινήτων με περισσότερες από 3.000 κατοικίες θα πρέπει να περάσουν αμέσως σε δημόσια ιδιοκτησία.
